คานคอดินอีกหนึ่งปัจจัยช่วยให้บ้านมั่นคง
คานคอดิน หลายท่านอาจยังไม่ทราบว่าส่วนนี้เป็นส่วนสำคัญหลักของตัวบ้าน เพราะเปรียบเสมือนฐานรากของตัวบ้านที่จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องให้ความสำคัญ นอกจากจะทำหน้าที่เป็นส่วนประกอบโครงสร้างที่รับน้ำหนักบนพื้นและผนังแล้ว ยังช่วยให้ฐานของตัวบ้านมีความมั่นคงอีกด้วย ดังนั้นบทความนี้จะช่วยให้ท่านมีความเข้าใจในส่วนสำคัญของบ้าน ที่เรียกว่า คานคอดิน ให้มากยิ่งขึ้น
1. คานคอดินคืออะไร?
คานคอดิน หรือ คานรับน้ำหนักพื้นชั้นล่าง จัดได้ว่าเป็นส่วนที่ช่วยรับน้ำหนักบนพื้นดินจากผนังและส่วนบนที่เสริมจากคานคอดินขึ้นไป จากนั้นจะมีการถ่ายเทน้ำหนักไปยังฐานรากและตอม่อเพื่อรับน้ำหนักตัวบ้านทั้งหมด ให้มีความสมดุลได้ระดับพอดีกัน
2. คานคอดินมีกี่แบบ?
คานคอดินแบ่งได้ 2 แบบด้วยกันคือ
- คานคอดินที่มีระดับอยู่สูงจากระดับพื้นดิน ในประเภทนี้ตัวคานคอดินจะอยู่สูงจากระดับพื้นประมาณ 1 เมตร คานคอดินที่มีระดับที่สูงจะทำให้ระดับพื้นดินรอบข้างสูงตามด้วยเช่นกัน โดยการสร้างจะใช้ไม้แบบเป็นแนวแล้วหล่อทำท้องคานคอดิน ซึ่งวิธีนี้อาจมีค่าใช้จ่ายเพิ่มเติม แต่มีความคุ้มค่าหากพิจารณาในหลาย ๆ ด้าน
- คานคอดินแบบวางในระดับพื้นดิน ในการก่อสร้างแบบนี้จะทำให้ตัวคานมีความสูงจากพื้นดินไม่มากนัก และจะมีเนินดินที่สูงเสมอท้องคาน จากนั้นจะมีการเทลีน (Lean) แทนการใช้ไม้แบบ ด้านข้างของคานคอดินประเภทนี้เท่านั้น
3. วิธีทำคานคอดิน
- จัดหาไม้แบบเพื่อใช้หล่อทำคานคอดิน ที่มีหน้าสัมผัสเรียบไม่มีเศษปูนหรือมีความชำรุดบิดงอหรือแตกหัก หรือผิดรูปแบบให้มีลักษณะที่เป็นแนวตรงจะดีมาก
- มีการเทท้องคานและให้มีพื้นที่ว่างสำหรับให้โครงเหล็กโผล่พ้นให้พอเห็นได้เพียงพอ และจากนั้นเทพื้นคานให้เป็นเนื้อเดียวกัน
- นำเหล็กหนวดกุ้งมาวางในส่วนพื้นที่ว่างของคานให้มีระยะพอดี จะเป็นตัวเชื่อมให้พื้นและคานรวมเป็นส่วนเดียวกันได้ดี
- จากนั้นรอให้ปูนแห้งจึงทำการแกะแบบออก และสำรวจว่าตัวคานได้ระดับหรือไม่ ต้องแก้จุดไหนบ้าง หากมีการวัดและมีความเข้าใจในขั้นตอนการทำคานได้ดี จะไม่ค่อยมีปัญหาให้แก้ในภายหลัง
4. ขั้นตอนการตรวจงาน
- ขั้นแรกควรมีการตรวจสอบประเภทคอนกรีตที่นำมาใช้งานว่าถูกต้องตามประเภทการใช้งานหรือไม่ การใช้คอนกรีตที่ถูกต้องจะช่วยให้งานเป็นไปอย่างราบรื่น ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายตามมาในภายหลัง หรืออาจเกิดชำรุดได้หากใช้ไปในระยะเวลานาน ๆ
- ตรวจสอบอุปกรณ์การทำคานว่ามีความพร้อมหรือไม่ เช่น ไม้แบบที่ใช้หล่อควรมีความเหมาะสมในการใช้งาน เหล็กเส้นที่นำมาใช้ทำโครงสร้างตัวคานควรมีขนาดที่พอดี ไม่เล็กหรือใหญ่จนเกินไป ควรให้มีมาตรฐานอย่างชัดเจน ตามการคำนวณของวิศวกรผู้ออกแบบ
- ในขั้นตอนการเทคอนกรีตทำคาน เครื่องมือใช้งานควรมีความพร้อมใช้งานอยู่เสมอ มีการแบ่งเทคอนกรีตเป็นระยะตามความเหมาะสมในช่วงระยะกลางของคาน ในส่วนนี้จะสำคัญมาก หากทำไม่ถูกต้องจะส่งผลต่อความแข็งแรงของโครงสร้างของตัวบ้านได้ ควรมีขั้นตอนการทำที่ถูกวิธี และทำอย่างตั้งใจ
- หลังการเทคานเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ควรตรวจสอบความเรียบร้อยและปล่อยให้คอนกรีตมีการเซ็ตตัวทิ้งไว้นานประมาณ 7 วัน ทั้งนี้อาจจะขึ้นอยู่กับคุณภาพคอนกรีตที่ใช้งานด้วย จากนั้นให้ตรวจสอบโครงสร้างค้ำยันว่ามีความแข็งแรงดีพอหรือไม่ หากพบปัญหาให้รีบแจ้งผู้รับเหมาในทันที เพราะหากมีการปล่อยทิ้งไว้ จะทำให้คอนกรีตมีการแอ่นตัวทำให้คานคอดินไม่ได้มาตรฐาน เกิดความเสียหายได้ จำเป็นต้องมีการแก้ไขให้อยู่ในสภาพดีก่อนจึงจะสามารถทำส่วนอื่นต่อไปได้
5. ไม่วางคานคอดินบนตอม่อ
โดยความเป็นจริงแล้ว ตอม่อ ก็คือเสาที่มีหน้าที่รับน้ำหนักโครงสร้างของบ้านจากคานคอดิน ดังนั้นการที่ตอม่อไม่วางบนคานคอดิน ก็สามารถทำได้ ซึ่งจะเป็นการช่วยลดขั้นตอนการขุดดินลงไปเพื่อวงฐานตอม่อได้เยอะเลยทีเดียว แต่มีข้อควรระวังคือ อาจจะทำให้ฐานรากของคานสูงกว่าระดับพื้นดินรอบอาคาร จะส่งผลเมื่ออาคารมีการทรุดตัว เห็นฐานรากโผล่ออกมาได้ชัดเจน
6. ทำอย่างไรเมื่อคานคอดินไม่ตรงแนว
หากพิจารณาดูแล้วว่ามีการบิดเบี้ยวไม่ตรงแนว หรือผิดลักษณะเพียงเล็กน้อยพอแก้ไข้ได้ ก็ควรทำการปรับแก้ให้ใกล้เคียงมาตรฐานให้ได้มากที่สุด แต่หากตรวจสอบด้วยสายตาเบื้องต้นแล้วว่ามีการทำคานคอดินไม่ตรงแนวอย่างชัดเจนมาก แนะนำให้ทุบทิ้งอย่างเดียว อาจจะเสียเวลาและค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น แต่เพื่อความมั่นคงแข็งแรงของตัวบ้านในอนาคต จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องรื้อทำใหม่เพื่อให้ได้ตรงตามมาตรฐานที่สุด ไม่ควรมองข้ามหรือปล่อยผ่านไป
จากบทความจะเห็นได้ว่า การทำคานคอดินนั้นมีความสำคัญอย่างมากกับการรับน้ำหนักของตัวบ้าน วัสดุและเครื่องมือที่ใช้ควรได้มาตรฐาน ซึ่งจะช่วยเสริมความแข็งแรงให้ฐานล่างมีการรับน้ำหนักได้ดีมากขึ้น ดังนั้นการสร้างบ้านให้ดีควรมีรากฐานที่แข็งแรง โดยทำคานคอดินที่ได้คุณภาพ เพราะนอกจากจะช่วยให้บ้านปลอดภัยไร้กังวลแล้ว ยังจะช่วยยืดอายุการใช้งานของบ้านได้อย่างยาวนาน หมดปัญหาที่ต้องคอยมาตามแก้ในภายหลัง