เปิดร่างภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างฉบับ กมธ.บังคับใช้ 1 ม.ค.63

เหมือนจะโดนล้มกระดานก่อนการเลือกตั้ง แต่ที่สุดแล้วร่างพ.ร.บ.ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างก็ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างมาอย่างเฉียดฉิว และมีคิวจะเข้าสู่การพิจารณาของสภานิติบัญญัติวาระ 2-3 ภายในเดือนพ.ย.นี้  ซึ่งเป็นช่วงเวลาพิสูจน์ใจรัฐบาลอีกครั้งว่าจะผลักดันกฎหมายฉบับนี้ให้ผ่านไปตลอดรอดฝั่งได้หรือไม่ 

สำหรับร่างพ.ร.บ.ภาษีที่ดินฯใช้เวลาในกมธ.เกือบๆ 2 ปี ด้วยข้อถกเถียงที่เกิดขึ้นมากมาย โดยเฉพาะผลกระทบในด้านต่างๆ ที่จะเกิดกับเจ้าของที่ดินทุกแปลง ทุกประเภทการใช้ประโยชน์ ที่กมธ.พยายามจะลดผลกระทบให้เกิดขึ้นน้อยที่สุด และบังคับใช้กฎหมายแบบค่อยเป็นค่อยไป ก่อนที่จะคลอดออกมาเป็นร่างพ.ร.บ.ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างฉบับกมธ. และได้ส่งให้คณะกรรมการพิจารณาร่างฯ สนช. ตรวจสอบรายละเอียด 

ประเด็นสำคัญคือ การเลื่อนการบังคับใช้จากเดิมเริ่มวันที่ 1 ม.ค. 2562 เปลี่ยนเป็น 1 ม.ค. 2563 เพื่อให้องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นได้เตรียมตัว และให้เวลาเจ้าของที่ดินได้เตรียมใจ พร้อมกับมีการปรับลดเพดานอัตราภาษีลงจากร่างกฎหมายที่ผ่าน ครม. ลง 40% ขณะเดียวกัน สำหรับที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่เป็นที่อยู่อาศัยหลังแรก จะได้รับการยกเว้นสำหรับที่ดินและบ้านที่ไม่เกิน 50 ล้านบาท จากที่เคยมีการเสนอให้บ้านและที่ดินไม่เกิน 20 ล้านบาทไม่ต้องจ่ายภาษี รวมทั้งการออกบทเฉพาะกาลเพื่อบรรเทาผลกระทบจากการขึ้นภาษีในระยะเริ่มต้น
สำหรับอัตราภาษีที่จะจัดเก็บตามร่างที่แก้ไขโดยคณะกรรมาธิการฯ กำหนดไว้ดังต่อไปนี้

-ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ใช้ประโยชน์ในการประกอบเกษตรกรรม ให้มีอัตราภาษีไม่เกิน 0.15% ของฐานภาษี ในกรณีที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่เจ้าของซึ่งเป็นบุคคลธรรมดาใช้ประโยชน์ในการประกอบเกษตรกรรม ให้ได้รับยกเว้นมูลค่าของฐานภาษีของที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างภายในเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้นรวมกันในการคำนวณภาษีไม่เกิน 50 ล้านบาท

-ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ใช้ประโยชน์เป็นที่อยู่อาศัย ให้มีอัตราภาษีไม่เกิน 0.3% ของฐานภาษี ในกรณีที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่เจ้าของซึ่งเป็นบุคคลธรรมดาใช้เป็นที่อยู่อาศัยและมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านตามกฎหมายว่าด้วยการทะเบียนราษฎรในวันที่ 1 มกราคมของปีภาษีนั้น ให้ได้รับยกเว้นมูลค่าของฐานภาษีในการคำนวณภาษีไม่เกิน 50 ล้านบาท
นอกจากนี้ ในกรณีที่บุคคลธรรมดาเป็นเจ้าของสิ่งปลูกสร้าง แต่ไม่ได้เป็นเจ้าของที่ดิน และใช้สิ่งปลูกสร้างดังกล่าวเป็นที่อยู่อาศัยและมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านตามกฎหมายว่าด้วยการทะเบียนราษฎรในวันที่ 1 มกราคมของปีภาษีนั้น ให้ได้รับยกเว้นมูลค่าของฐานภาษีในการคำนวณภาษีไม่เกิน 10 ล้านบาท

-ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ใช้ประโยชน์อื่นนอกจากประกอบเกษตรกรรม และอยู่อาศัยให้มีอัตราภาษีไม่เกิน 1.2% ของฐานภาษี

-ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์ให้มีอัตราภาษีไม่เกิน 1.2% ของฐานภาษี และในกรณีที่ไม่ทำประโยชน์ 3 ปีติดต่อกัน ให้เรียกเก็บภาษีในปีที่ 4 เพิ่มขึ้นในอัตรา 0.3% และหากยังทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์เป็นเวลาติดต่อกันอีก ให้เพิ่มอัตราภาษีอีก 0.3% ในทุก 3 ปี แต่อัตราภาษีที่เสียรวมทั้งหมดแล้วต้องไม่เกิน 3%
สำหรับใน 2 ปีแรกจะบรรเทาภาระทางภาษี โดยให้ใช้อัตราภาษีตามมูลค่าของฐานภาษี ดังต่อไปนี้

ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ใช้ประโยชน์ในการประกอบเกษตรกรรม
-มูลค่าของฐานภาษีไม่เกิน 75 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.01%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 75 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 100 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.03%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 100 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 500 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.05%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 500 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 1,000 ล้านบาทให้ใช้อัตราภาษี 0.07%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน1,000 ล้านบาทขึ้นไป ให้ใช้อัตราภาษี 0.1%

ที่ดินและสิ่งปลูกสร้างที่เจ้าของซึ่งเป็นบุคคลธรรมดาใช้เป็นที่อยู่อาศัยและมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน
-มูลค่าของฐานภาษีไม่เกิน 25 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.03%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 25 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 50 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.05%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 50 ล้านบาทขึ้นไป ให้ใช้อัตราภาษี 0.1%

สิ่งปลูกสร้างที่เจ้าของซึ่งเป็นบุคคลธรรมดาใช้เป็นที่อยู่อาศัยและมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน
 -มูลค่าของฐานภาษีไม่เกิน  40 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.02%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 40 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 65 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.03%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 65 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 90 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.05%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 90 ล้านบาทขึ้นไป ให้ใช้อัตราภาษี 0.1%

ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ใช้ประโยชน์เป็นที่อยู่อาศัยกรณีอื่น
-มูลค่าของฐานภาษีไม่เกิน 50 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.02%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 50 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 75 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.03%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 75 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 100 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.05%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 100 ล้านบาทขึ้นไป ให้ใช้อัตราภาษี 0.1%

ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ใช้ประโยชน์อื่นนอกจากการประกอบเกษตรกรรมและเป็นที่อยู่อาศัย
-มูลค่าของฐานภาษีไม่เกิน 50 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.3%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 50 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 200 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.4%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 200 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 1,000 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.5%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 1,000 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 5,000 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.6%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 5,000 บาทขึ้นไป ให้ใช้อัตราภาษี 0.7%

ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้างที่ทิ้งไว้ว่างเปล่าหรือไม่ได้ทำประโยชน์
-มูลค่าของฐานภาษีไม่เกิน 50 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.3% ร้อยละศูนย์จุดสาม
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 50 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 200 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษีร้อย 0.4%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 200 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 1,000 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.5%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 1,000 ล้านบาท แต่ไม่เกิน 5,000 ล้านบาท ให้ใช้อัตราภาษี 0.6%
-มูลค่าของฐานภาษีเกิน 5,000 ล้านบาทขึ้นไป ให้ใช้อัตราภาษี 0.7%

นอกจากนี้ ยังมีประเด็นที่อนุกรรมาธิการพิจารณาในเรื่องผลกระทบในด้านต่างๆ  เช่น ที่ดินที่ถูกรอนสิทธิ์ อันได้แก่ ที่ดินที่ถูกบังคับโดยกฎหมายผังเมือง ที่ดินตาบอดที่อยู่ในทำเลที่มีมูลค่าที่ดินสูง แต่นำมาใช้ประโยชน์ไม่ได้ ที่ดินที่เป็นที่ตั้งของสถาบันการศึกษาเอกชน สวนสนุก สวนสัตว์ รวมถึงที่ดินของรัฐวิสาหกิจบางแห่งที่มีที่ดินมาก แต่ไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์อย่างอื่นได้ เช่น ที่ดินที่ใช้สร้างเขื่อน เป็นต้น จะได้รับการบรรเทาภาระทางภาษี ในส่วนของโครงการบ้านจัดสรร และคอนโดมิเนียม ที่ดินที่เป็นทรัพย์ส่วนกลาง จัดไว้เพื่อเป็นประโยชน์ต่อเจ้าของร่วมตามพ.ร.บ.อาคารชุด รวมถึงที่ดินที่เป็นพื้นที่ส่วนกลาง พื้นที่สีเขียว และสาธารณูปโภค ตามพ.ร.บ.การจัดสรรที่ดิน จะได้รับการยกเว้นเก็บภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง