Better City, Better Living for Better Life: KOBAN MUSEUM พิพิธภัณฑ์ตำรวจในกรุงโตเกียว

ในขณะที่กำลังเดินตัดจากที่พักไปย่าน Ginza แหล่งช้อปปิ้งสุดหรูของกรุงโตเกียวย่านที่มีทีดินราคาแพงที่สุดแห่งหนึ่งของโลก จากฝั่งตรงข้ามผมสังเกตุเห็นอาคารสีเทาเส้นสายดูแปลกตา แถมยังมีรถสปอร์ตอย่าง Mazda RX-8 สีทูโทนขาวดำดูแปลกตาจอดเด่นอยู่ด้านหน้า มีเด็กน้อยตัวเล็กวิ่งไปมา รอบรถพร้อมคุณแม่ที่ยืนดูอยู่ มีป้ายด้านหลังเขียนว่า KOBAN ซึ่งเป็นภาษาญี่ปุ่นแปลว่าตำรวจ 

สถานที่มาพบโดยบังเอิญคือพิพิธภัณฑ์ตำรวจ โดยหน่วยงานที่ดูแลคือ Tokyo Metropolitan Police Department ชื่อย่อว่า MDP ที่แปลกใจคือทำไมพิพิธภัณฑ์ตำรวจจึงมาตั้งอยู่ในย่านนี้ได้แถมยังเปิดให้เข้าฟรีโดยไม่มีค่าใช้จ่าย เมื่อเข้าไปในอาคารผมจึงพบว่าพิพิธภัณฑ์แห่งนี้มีขึ้นเพื่อสร้างความสัมพันธ์ระหว่างเด็กและอาชีพตำรวจ



จุดแข็งอย่างแรกของตำรวจญี่ปุ่นอยู่ที่การพัฒนาความร่วมมือกับชุมชน ซึ่งนอกจากจะมีป้อมตำรวจติดตั้งอยู่แทบทุกพื้นที่ของชุมชนแล้ว ยังมีการประสานความร่วมมือกับประชาชนเพื่อป้องกันอาชญากรรม โดยแต่ละพื้นที่จะมีการเปิดโอกาสให้ประชาชนได้แลกเปลี่ยนข้อมูลซึ่งกันและกันเพื่อสร้างกฎเกณฑ์ และความเข้าใจร่วมกันในพื้นที่ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้จึงเป็นเหมือนแหล่งเรียนรู้สำหรับเยาวชนว่าตำรวจที่ดูแลพวกเขามีหน้าที่อะไร มีความเป็นมาอย่างไร อาชญากรรมรูปแบบต่างๆ ตลอดจนวิธีการสืบสวนทางวิทยาศาสตร์ 

ภายในพิพิธภัณฑ์แบ่งเรื่องราวการแสดงออกเป็น 6 ชั้น  โดยชั้นแรกจัดแสดงเกี่ยวกับยานพาหนะของตำรวจพร้อมชุดตำรวจจิ๋วสำหรับเด็กๆ เพื่อถ่ายรูปกับยานพาหนะคู่ใจ เป็นเหมือนการสร้างความสนุกสนานให้เด็กก่อนไปเยี่ยมชมส่วนต่างๆ ที่จัดแสดงในชั้นถัดไป อาทิ เรียนรู้เกี่ยวกับการติดต่อสถานีตำรวจใกล้บ้าน การขับขี่อย่างปลอดภัย


เมื่อเมืองเติบโตขึ้นบทบาทของ MDP ต้องเปลี่ยนไปอย่างไร อาชญาวิทยา การใช้วิทยาศาสตร์เพื่อติดตามหาคนร้าย บางวันมีกิจกรรมพิเศษให้เด็กได้ทดลองเช่นตรวจหารอยนิ้วมือคนร้าย กิจกรรมเหล่านี้นอกจากสร้างความสัมพันธ์ระหว่างตำรวจกับเด็กยังเป็นเหมือนการป้องปรามไม่ให้โตไปประกอบอาชญากรรม

การพัฒนาความร่วมมือกับชุมชนทำให้ตำรวจญี่ปุ่นได้รับความไว้เนื้อเชื่อใจและความศรัทธาจากประชาชน สิ่งที่สังเกตุเห็นสำหรับคุณตำรวจที่อยู่ในนี้คือเมื่อพูดคุยกับเด็กตำรวจญี่ปุ่นจะย่อตัวลงให้อยู่ในระดับสายตาของคู่สนทนาเสมอ แม้จะเป็นเรื่องเล็กน้อย แต่คนญี่ปุ่นเชื่อว่าการทำแบบนี้จะเป็นการสร้างความอุ่นใจให้กับประชาชน เห็นแบบนี้แล้วก็ไม่แปลกใจว่าทำไมถึงเป็นหนึ่งในประเทศกลายที่เกิดอาชญากรรมน้อยที่สุดในโลก




เขียนโดย: มนต์ชัย บุญยะวิภากุล 
นักคิด นักเขียน นักเดินทาง นักธุรกิจ
ผู้เชียวชาญด้านการบริหารจัดการหลักสูตรสถาปัตยกรรม
อาจารย์ประจำหลักสูตรสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต